Endotel hücreleri, kan damarlarının iç yüzeyini döşeyerek, dolaşan kan ve duvar arasında bariyer oluşturur. Bunun yanısıra vazokonstrüksiyon, pıhtılaşma ve yangı gibi birçok olayda rol alır. Bulundukları organa göre fonksiyonları farklılık göstermektedir. Bu hücreler prostaglandin-I2 (vazodilatör) , trombosit aktive edici faktör, kollajen, endotelin-1 (vazokonstrüktör), laminin, trombosit kaynaklı büyüme faktörü ve fibroblast büyüme faktörü gibi birçok molekül sentezler. Endotel hücresine özgü olan, kanın pıhtılaşmasına yardımcı maddelerden olan von Willebrand Faktör (faktör VIII) içerir (1).
Obstrüktif uyku apnes sendromunda (OUAS), uyku esnasında tekrarlayan bir şekilde solunumun kısmen veya tamamen kesintiye uğraması neticesinde gelişen, gece boyunca tekrarlayan hipoksi, oksijenasyon evreleri ve hiperkapni sonucunda karotid kemoreseptör aktivasyonu, sempatik sinir aktivasyonu (vazokonstrüksiyon) meydana gelmektedir. Aynı zamanda vasküler duvarda çeşitli adezyon moleküllerinin ekspresyonları ve CRP, TNF-α, IL-6 ve fibrinojen gibi belirteçler salınmakta, inflamatuvar yanıt ve insülin direncinde artışa neden olmakta ve sonuçta endotel disfonksiyonu gelişebilmektedir. Endotel, koagülasyonu engelleyen özelliklerini kaybetmekte, fibrin ve aterosklerotik plak oluşumu gerçekleşmektedir. Bunun sonucunda da ateroskleroz, hipertansiyon (HT) ve koroner arter hastalığı, aritmiler, kalp yetmezliği gibi kardiyovasküler komplikasyonların görülme sıklığı artmaktadır. Yanısıra inme gibi serebrovasküler komplikasyonlar, erektil disfonksiyon gibi diğer organ bulguları da gelişebilmektedir. OUA olgularındaki karotid arter intima-medya kalınlık artışı, aterosklerozun bir göstergesidir ve serebrovasküler hastalıklar için bağımsız bir risk faktörüdür. Oluşan hipoksi ve sistemik enflamasyonun aterosklerozu arttırdığı, böylelikle serebrovasküler hastalıklar için risk oluşturduğu saptanmıştır (2, 3, 4). Özellikle orta-ağır OUAS’lı hastalarda endotelyal fonksiyon azalması daha belirgin olmaktadır (5). CPAP tedavisi ile endotelyal fonksiyonun geri döndürülebileceği belirtilmektedir (6).