Öz

Amaç

Standart çalışma saatleri dışında yapılan çalışmalar vardiyalı çalışma olarak kabul edilmektedir. Vardiyalı çalışma kuruluşlara çeşitli faydalar sağlamakta ancak bu kuruluşlarda çalışan bireyler başta uyku bozuklukları olmak üzere çeşitli sağlık sorunları açısından risk altında kalmaktadırlar. Bu çalışmanın temel amacı; vardiyalı ve vardiyasız çalışan personelin uyku, yaşam kalitesi ve beslenme durumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesidir.

Gereç ve Yöntem

Araştırma 18-65 yaş arası 124 erkek personel üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara Pittsburgh uyku kalitesi indeksi ve SF-36 yaşam kalitesi değerlendirme ölçeği uygulanmıştır. Ayrıca katılımcıların demografik özellikleri, üç günlük besin tüketim kayıtları ve antropometrik ölçümleri de alınmış ve bu veriler kullanılarak bir değerlendirme yapılmıştır.

Bulgular

Vardiyalı çalışan grupta sigara içme oranı (%64,6) daha yüksek bulunurken (p=0,002), vardiyasız çalışan grupta eğitim düzeyi daha yüksek bulunmuştur (p=0,001). Uyku durumunda gruplar arasında fark tespit edilememiştir (p>0,05). Enerji, karbonhidrat ve protein tüketim miktarı vardiyalı çalışan grupta daha yüksek bulunmuştur (p<0,001). Vardiyasız çalışanlar daha yüksek oranda doymuş, tekli ve çoklu doymamış yağ asitleri ve yağ tüketimine sahiptirler (p<0,001). Gruplar arasında kolesterol tüketim miktarı açısından fark tespit edilememiştir ancak vardiyalı calışanlarda posa tüketim miktarının daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0,05).

Sonuç

Gruplar arasında uyku ve yaşam kalitesi ile antropometrik ölçümler açısından fark bulunamamıştır. Vardiyalı çalışanların daha fazla enerji, karbonhidrat ve bazı mikro besin ögelerini tükettiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Beslenme, sirkadiyen ritim, uyku, vardiyalı personel, yaşam kalitesi

References

Crowther ME, Ferguson SA, Reynolds AC. Longitudinal studies of sleep, physical activity and nutritional intake in shift workers: A scoping review. Sleep Med Rev. 2022;63:101612.

Kurt Gök D, Ünal İ, Aslan-Kara K. Evaluation of the effects of shift work on parasomnia prevalence. Chronobiol Int. 2021;38(10):1500-1506.

ICSD. The International Classification of Sleep Disorders , Revised American Academy of Sleep Medicine; 2005.

Huth JJ, Eliades A, Handwork C, Englehart JL, Messenger J. Shift worked, quality of sleep, and elevated body mass index in pediatric nurses. J Pediatr Nurs. 2013;28(6):64-73.

Santa Cecília Silva AA, Lopes TDVC, Teixeira KR, et al. TThe association between anxiety, hunger, the enjoyment of eating foods and the satiety after food intake in individuals working a night shift compared with after taking a nocturnal sleep: A prospective and observational study. Appetite. 2017;108:255-262.

Lee DH, Kang SK, Choi WJ, et al. Association between serum ferritin and hypertension according to the working type in Korean men: the fifth Korean National Health and nutrition examination survey 2010-2012. Ann Occup Environ Med. 2018;30(1):30-40.

Kwon J, Park JW, Park JS, Kim S, Choi H, Lim S. The relationship between night work and involuntary weight change: data from the fifth Korea National Health and Nutrition Examination Survey (KNHANES 2010-2012). Ann Occup Environ Med. 2016;28:4.

Jaradat R, Lahlouh A, Mustafa M. Sleep quality and health related problems of shift work among resident physicians: a cross-sectional study. Sleep Med. 2020;66:201-206.

Seibt R, Süße T, Spitzer S, Hunger B, Rudolf M. Nutrition and health in hotel staff on different shift patterns. Occup Med (Lond). 2015;65(6):477-484.

Pickel L, Sung HK. Feeding Rhythms and the Circadian Regulation of Metabolism. Front Nutr. 2020;7:39.

Peplonska B, Kaluzny P, Trafalska E. Rotating night shift work and nutrition of nurses and midwives. Chronobiol Int. 2019;36(7):945-954.

Kosmadopoulos A, Kervezee L, Boudreau P, et al. Effects of shift work on the eating behavior of police officers on patrol. Nutrients. 2020;12(4):999.

Liu Q, Shi J, Duan P, et al. Is shift work associated with a higher risk of overweight or obesity? A systematic review of observational studies with meta-analysis. Int J Epidemiol. 2018;47(6):1956-1971.

Zhang Q, Chair SY, Lo SHS, Chau JP, Schwade M, Zhao X. Association between shift work and obesity among nurses: A systematic review and meta-analysis. Int J Nurs Stud. 2020;112:103757.

Sun M, Feng W, Wang F, et al. Meta-analysis on shift work and risks of specific obesity types. Obes Rev. 2018;19(1):28-40.

The National Academies Press. Dietary Reference Intakes: The Essential Guide to Nutrient Requirements (2006). Vol 55.; 2006.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9329268

Gibson RS. Principles of Nutritional Assessment.; Oxford university press, USA; 2005. doi:10.5860/choice.27-6362

Buysse DJ, Reynolds CF 3rd, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Res. 1989;28(2):193-213.

Ware JE Jr, Sherbourne CD. The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care. 1992;30(6):473-483.

Muñoz-Lopetegi A, Graus F, Dalmau J, Santamaria J. Sleep disorders in autoimmune encephalitis. Lancet Neurol. 2020;19(12):1010-1022.

Jeong JY, Gu MO. [Structural Equation Model for Sleep Quality of Female Shift Work Nurses]. J Korean Acad Nurs. 2018;48(5):622-635.

Park H, Suh B. Association between sleep quality and physical activity according to gender and shift work. J Sleep Res. 2020;29(6)e12924.

Jeong KS, Ahn YS, Jang TW, et al. Sleep assessment during shift work in korean firefighters: a cross-sectional study. Saf Health Work. 2019;10:254-259.

Kang J, Noh W, Lee Y. Sleep quality among shift-work nurses: A systematic review and meta-analysis. Appl Nurs Res. 2020;52:151227.

No authors listed. T The World Health Organization Quality of Life assessment (WHOQOL): position paper from the World Health Organization. Soc Sci Med. 1995;41(10):1403-1409.

Lee SY, Song P, Choi SJ, Suh S, Kwon SO, Joo EY. The impact of the shift system on health and quality of life of sleep technicians. Sleep Med. 2020;76:72-79.

Kudrnáčová M, Kudrnáč A. Better sleep, better life? testing the role of sleep on quality of life. PLoS One. 2023;18(3):e0282085.

Çakmak G, Kızıl M. Vardiyalı çalışan işçilerde beslenme durumu, uyku kalitesi ve metabolik sendrom arasındaki ilişki. Bes Diy Derg. 2018;46(3):266-275.

Vardiyalı ve Vardiyasız Çalışan Erkek Personelin Uyku, Yaşam Kalitesi ve Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi

Öz

References