Uyku ile ilişkili solunum bozukluklarının tedavisinde kullanılan ve pozitif havayolu basıncı uygulayan cihazlara PAP cihazları denir. İlk defa Sullivan tarafından 1981’de geliştirilen cihaza sürekli pozitif havayolu basıncı (CPAP) adı verilmiştir (1). Daha sonra farklı cihaz modaliteleri geliştirilmiştir. Bilevel pozitif havayolu basıncı ( BİPAP S ), BİPAP ST, volüm garantili basınç desteği (AVAPS), adaptif servo ventilatör (ASV). PAP cihazlarının kullanımı; apne indeksi (Aİ) >15, apne hipopne indeksi (AHİ) >30, AHİ= 5-30 olan ve eşlik eden ek hastalığı veya gündüz aşırı uykululuğu olan hastalarda önerilmektedir (2-6).
CPAP; Gece boyunca sürekli aynı basıncı uygular. Obstrüktif uyku apne sendromu (OUAS) tedavisinde ilk seçenektir. Titrasyon sırasında hastanın apne, hipopne, solunumsal arousal (RERA) ve horlamasını tamamen ortadan kaldıran basınç ayarlanır. Burun tıkanıklığı, burunda dolgunluk hissi, cilt irritasyonu, klostrofobi en sık görülen yan etkilerdir (2-6). En uyumlu hasta grubu gündüz aşırı uykululuğu ve yaşam kalitesi tedavi altında belirgin derecede düzelen hastalardır (4). Pozisyonel veya REM bağımlı uyku apne sendromunda veya titrasyon gecesinde yüksek basıncı tölere edemeyen hastalarda otomatik CPAP cihazı kullanılmaktadır. Kalp yetmezliği, KOAH, santral uyku apne sendromu, obezite hipoventilasyon sendromu olan hastalarda otomatik CPAP cihazı kullanılmamalıdır (2).
BİPAP S; İnspiryum sırasında daha yüksek,ekspiryum sırasında daha düşük olmak üzere çift seviyeli basınç uygular. CPAP titrasyonu sırasında 12 cmH20 üstünde basınç gerektiren OUAS hastaları, KOAH’ın, restriktif akciğer hastalığının veya obezite hipoventilasyon sendromunun eşlik ettiği OUAS hastaları, CPAP titrasyonu ile apne/hipopneler ortadan kalkmasına rağmen desatürasyonun devam ettiği hastalarda BİPAP kullanılması önerilmektedir (2-6).
BİPAP S/T; BİPAP S’ten farklı olarak IPAP ve EPAP basınçlarının yanı sıra belli frekansta solunum sayısı ayarlanır. Normalde hastanın soluğu ile tetiklenen cihaz, hasta nefes almadığı zaman (örn. santral apne) önceden belirlenen frekansa göre hastayı solutur. Uyumu arttırmak üzere son yıllarda daha esnek basınç uygulayan fleksibl BİPAP, otomatik BİPAP geliştirilmiştir (7).
AVAPS; Volüm garantili basınç desteğidir. Hastanın ihtiyacı olduğu düşünülen tidal volüm önceden belirlenir ve ayarlanır. EPAP sabit kalır. Hedeflenen tidal volüme ulaşabilmek için gerekli IPAP basıncı hesaplanarak her solukta en fazla 1 cmH20 olmak üzere arttırılır. Nöromüsküler hastalıklar ve göğüs duvarı deformitelerine bağlı gece hipoksemi ve hiperkarbisi olan hastalarda, obezite hipoventilasyon sendromunda ve KOAH’ta kullanılmaktadır (7,8).
ASV; Her solukta hastanın ihtiyacına göre IPAP basıncını değiştirerek uygular. Özellikle santral uyku apne sendromu tedavisinde kullanılmak üzere geliştirilmiş olup, kalp yetmezlikli hastalarda Cheyne-Stokes solunumunu tedavi etmek üzere de kullanılmaktadır (9,10) . Fakat 2015 yılında yayınlanan bir çalışmada ağır kalp yetmezliği olan hastalarda uzun süreli ASV kullanımının mortaliteyi arttırdığı tespit edilmiştir (11).
