Öz

Amaç

Bu çalışmanın amacı; hepatosteatoz, non-alkolik steatohepatit (NASH) ve hepatik fibröz ile obstrüktif uyku apne sendromunun (OUAS) derecesi arasındaki ilişkiyi incelemektir.

Gereç ve Yöntem

Çalışmamıza Ocak 2021-Ocak 2022 tarihleri arasında kulak burun boğaz polikliniğinde polisomnografi yapılan ve daha önceden ultrasonografi (USG) eşliğinde karaciğer biyopsisi yapılmış olan 120 hasta dahil edildi. Apne-hipopne indeksi (AHİ) <5 olan basit horlama hastaları kontrol grubu olarak alındı. Alkol kullanımı, viral hepatit ve diğer kronik karaciğer hastalığı olan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Tüm hastalar USG ve karaciğer biyopsisi ile değerlendirildi. Hepatosteatoz, NASH ve fibroz ile AHİ, oksijen desatürasyon indeksi (ODİ) ve minimum pO₂ (min-pO₂) arasındaki ilişki incelendi.

Bulgular

Steatohepatit, NASH ve fibrozis varlığı OUAS grubunda kontrol grubuna göre daha yüksekti (p<0,05). Şiddetli OUAS grubunda NASH ve fibrozis varlığı diğer tüm gruplara göre daha yüksekti (p<0,05). AHİ ile hepatosteatoz ve NASH arasında güçlü bir pozitif doğrusal ilişki ve fibrozis ile çok güçlü bir pozitif doğrusal ilişki vardı (p<0,001). Bu değişkenler açısından fibrozis negatif ve fibrozis pozitif hastalar arasındaki ayrım karşılaştırıldığında, AHİ [0,959 (0,907-0,987)] performansı, ODİ [0,843 (0,766-0,903)] ve min-pO₂ performansı [0,804 (0,722-0,871)] değerlendirildi, AHİ anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,05).

Sonuç

Fibrozis (-) ve fibrozis (+) hastaları ile NASH (-) ve NASH (+) hastaları arasındaki ayrımda AHİ performansı ODİ ve min-pO₂’den daha yüksekti.

Anahtar Kelimeler: Apne-hipopne indeksi, fibrozis, obstrüktif uyku apnesi, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı

References

Chung GE, Cho EJ, Yoo JJ, et al. Nonalcoholic fatty liver disease is associated with the development of obstructive sleep apnea. Sci Rep. 2021;11(1):13473.

Kim D, Ahmed A, Kushida C. Continuous Positive Airway Pressure Therapy on Nonalcoholic Fatty Liver Disease in Patients With Obstructive Sleep Apnea. J Clin Sleep Med. 2018;14(8):1315-1322.

Cakmak E, Duksal F, Altinkaya E, et al. Association Between the Severity of Nocturnal Hypoxia in Obstructive Sleep Apnea and Non-Alcoholic Fatty Liver Damage. Hepat Mon. 2015;15(11):e32655.

Mesarwi OA, Loomba R, Malhotra A. Obstructive Sleep Apnea, Hypoxia, and Nonalcoholic Fatty Liver Disease. Am J Respir Crit Care Med. 2019;199(7):830-841.

Umbro I, Fabiani V, Fabiani M, Angelico F, Del Ben M. Association between non-alcoholic fatty liver disease and obstructive sleep apnea. World J Gastroenterol. 2020;26(20):2669-2681.

Arısoy A, Sertoğullarından B, Ekin S, et al. Sleep Apnea and Fatty Liver Are Coupled Via Energy Metabolism. Med Sci Monit. 2016;22:908-913.

Mach F, Baigent C, Catapano AL, et al. 2019 ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias: lipid modification to reduce cardiovascular risk. Eur Heart J. 2020;41(1):111-188.

Mihmanli I, Kantarci F, Yilmaz MH, et al. Effect of diffuse fatty infiltration of the liver on hepatic artery resistance index. J Clin Ultrasound. 2005;33(3):95-99.

Kleiner DE, Brunt EM, Van Natta M, et al. Design and validation of a histological scoring system for nonalcoholic fatty liver disease. Hepatology. 2005;41(6):1313-1321.

Petta S, Marrone O, Torres D, et al. Obstructive Sleep Apnea Is Associated with Liver Damage and Atherosclerosis in Patients with Non-Alcoholic Fatty Liver Disease. PLoS One. 2015;10(12):e0142210.

Pulixi EA, Tobaldini E, Battezzati PM, et al. Risk of obstructive sleep apnea with daytime sleepiness is associated with liver damage in non-morbidly obese patients with nonalcoholic fatty liver disease. PLoS One. 2014;9(4):e96349.

Li WC, Ralphs KL, Tosh D. Isolation and culture of adult mouse hepatocytes. Methods Mol Biol. 2010;633:185-196.

Gu CJ, Li M, Li QY, Li N, Shi GC, Wan HY. Obstructive sleep apnea is associated with impaired glucose metabolism in Han Chinese subjects. Chin Med J (Engl). 2013;126(1):5-10.

Mir HM, Stepanova M, Afendy H, Cable R, Younossi ZM. Association of Sleep Disorders with Nonalcoholic Fatty Liver Disease (NAFLD): A Population-based Study. J Clin Exp Hepatol. 2013;3(3):181-185.

Piguet AC, Stroka D, Zimmermann A, Dufour JF. Hypoxia aggravates non-alcoholic steatohepatitis in mice lacking hepatocellular PTEN. Clin Sci (Lond). 2009;118(6):401-410.

Byrne CD. Hypoxia and non-alcoholic fatty liver disease. Clin Sci (Lond). 2010;118(6):397-400.

Aron-Wisnewsky J, Minville C, Tordjman J, et al. Chronic intermittent hypoxia is a major trigger for non-alcoholic fatty liver disease in morbid obese. J Hepatol. 2012;56(1):225-233.

Benotti P, Wood GC, Argyropoulos G, et al. The impact of obstructive sleep apnea on nonalcoholic fatty liver disease in patients with severe obesity. Obesity (Silver Spring). 2016;24(4):871-877.

Mesarwi OA, Shin MK, Drager LF, et al. Lysyl Oxidase as a Serum Biomarker of Liver Fibrosis in Patients with Severe Obesity and Obstructive Sleep Apnea. Sleep. 2015;38(10):1583-1591.

Kim D, Ahmed A, Kushida C. Continuous Positive Airway Pressure Therapy on Nonalcoholic Fatty Liver Disease in Patients With Obstructive Sleep Apnea. J Clin Sleep Med. 2018;14(8):1315-1322.

Obstrüktif Uyku Apnesi Olan Hastalarda Apne-Hipopne İndeksi Karaciğer Fibrozisi Belirteci Olur mu?

Öz

References