ÖZET

Amaç:

Tıkayıcı uyku apne sendromu (TUAS) ve D vitamini eksikliği toplumda yaygın görülen bozukluklardır. Örtüşen patofizyolojik mekanizmalarla birlikte pek çok ortak komorbiditeyi de paylaştıklarından, bu iki durum arasındaki ilişki son yıllarda araştırmacıların dikkatini çeken bir konu olmuştur. Bununla birlikte konuyla ilgili yayınlarda, muhtemelen obezite gibi bir seri karıştırıcı faktörün de etkisinden ötürü, tutarsız sonuçlar bildirilmektedir. Bu çalışmada amaç, TUAS varlığı yönünden araştırılan hastalarda serum 25 hidroksivitamin D [25(OH)D] düzeylerini değerlendirmek ve iki durum arasında gerçek bir ilişki olup olmadığını ortaya koymaktır.

Gereç ve Yöntem:

İki yüz altmış iki olgu retrospektif olarak incelendi. Apne hipopne indeksi (AHI) ≥5/saat bulunanlar TUAS hastası olarak kategorize edilirken, AHI <5/saat saptananlar kontrol olguları olarak sınıflandı. Klinik bulgular, polisomnografik belirteçler ve serum 25(OH)D düzeyleri gruplar arasında karşılaştırıldı.

Bulgular:

Serum 25(OH)D düzeyleri TUAS grubu ve kontrol olguları arasında benzer saptandı. TUAS grubunun kendi içinde yapılan karşılaştırmalarda da; hafif, orta ve ağır hastalık arasında anlamlı farklılık göstermedi. Ardından TUAS hastaları, D vitamini eksikliğine göre [VDE (<20 ng/mL)] ikiye ayrılarak incelendi. İki grup arasında AHI açısından fark gözlenmezken; VDE bulunan TUAS hastalarında vücut kitle indeksi (VKI) anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0,004). TUAS hastalarındaki serum 25(OH)D düzeyleri ve VKI arasında negatif korelasyon izlendi (p=0,037).

Sonuç:

Mevcut bulgular, serum 25(OH)D düzeylerinin TUAS varlığıyla ya da şiddetiyle anlamlı ilişki göstermediğini ortaya koymuştur. Bulgularımız ayrıca VKI artışı ve serum 25(OH)D düzeyleri arasında iyi tanımlanmış negatif korelasyonun varlığını bir kez daha kanıtlamıştır.

References

Ryan S, Taylor CT, McNicholas WT. Selective activation of inflammatory pathways by intermittent hypoxia in obstructive sleep apnea syndrome. Circulation 2005;112:2660-7.

Al Lawati NM, Patel SR, Ayas NT. Epidemiology, risk factors, and consequences of obstructive sleep apnea and short sleep duration. Prog Cardiovasc Dis 2009;51:285-93.

Peppard PE, Young T, Barnet JH, Palta M, Hagen EW, Hla KM. Increased prevalence of sleep-disordered breathing in adults. Am J Epidemiol 2013;177:1006-14.

Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, Gordon CM, Hanley DA, Heaney RP, Murad MH, Weaver CM; Endocrine Society. Evaluation, treatment, and prevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab 2011;96:1911-30.

Hiemstra TF, Lim K, Thadhani R, Manson JE. Vitamin D and Atherosclerotic Cardiovascular Disease. J Clin Endocrinol Metab 2019;104:4033-50.

Salepci B, Caglayan B, Nahid P, Parmaksiz ET, Kiral N, Fidan A, Comert SS, Dogan C, Gungor GA. Vitamin D Deficiency in Patients Referred for Evaluation of Obstructive Sleep Apnea. J Clin Sleep Med 2017;13:607-12.

Yassa OY, Domac SF, Kenangil G. Serum vitamin D status does not correlate with the severity of obstructive sleep apnea in male adults: A controlled study design with minimized factors influencing serum vitamin D levels. Int J Vitam Nutr Res 2020;90:470-6.

Archontogeorgis K, Nena E, Papanas N, Zissimopoulos A, Voulgaris A, Xanthoudaki M, Manolopoulos V, Froudarakis M, Steiropoulos P. Vitamin D Levels in Middle-Aged Patients with Obstructive Sleep Apnoea Syndrome. Curr Vasc Pharmacol 2018;16:289-97.

Kerley CP, Hutchinson K, Bolger K, McGowan A, Faul J, Cormican L. Serum Vitamin D Is Significantly Inversely Associated with Disease Severity in Caucasian Adults with Obstructive Sleep Apnea Syndrome. Sleep 2016;39:293-300.

Archontogeorgis K, Nena E, Papanas N, Steiropoulos P. The role of vitamin D in obstructive sleep apnoea syndrome. Breathe (Sheff) 2018;14:206-15.

Ağargün MY, Çilli AS, Kara H, Bilici M, Telcioğlu M, Semiz ÜB, Başoğlu C. Epworth Uykululuk Ölçeği’nin Geçerliği ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1999;10:261-7.

Berry RB, Brooks R, Gamaldo C, Harding SM, Lloyd RM, Quan SF, Troester MT, Vaughn BV. AASM Scoring Manual Updates for 2017 (Version 2.4). J Clin Sleep Med 2017;13:665-6.

Sleep-related breathing disorders in adults: recommendations for syndrome definition and measurement techniques in clinical research. The Report of an American Academy of Sleep Medicine Task Force. Sleep 1999;22:667-89.

Parikh SJ, Edelman M, Uwaifo GI, Freedman RJ, Semega-Janneh M, Reynolds J, Yanovski JA. The relationship between obesity and serum 1,25-dihydroxy vitamin D concentrations in healthy adults. J Clin Endocrinol Metab 2004;89:1196-9.

Wortsman J, Matsuoka LY, Chen TC, Lu Z, Holick MF. Decreased bioavailability of vitamin D in obesity. Am J Clin Nutr 2000;72:690-3. Erratum in: Am J Clin Nutr 2003;77:1342.

Erden ES, Genc S, Motor S, Ustun I, Ulutas KT, Bilgic HK, Oktar S, Sungur S, Erem C, Gokce C. Investigation of serum bisphenol A, vitamin D, and parathyroid hormone levels in patients with obstructive sleep apnea syndrome. Endocrine 2014;45:311-8.

Mete T, Yalcin Y, Berker D, Ciftci B, Guven SF, Topaloglu O, Yavuz HC, Guler S. Obstructive sleep apnea syndrome and its association with vitamin D deficiency. J Endocrinol Invest 2013;36:681-5.

Bouloukaki I, Tsiligianni I, Mermigkis C, Bonsignore MR, Markakis M, Pataka A, Steiropoulos P, Ermidou C, Alexaki I, Tzanakis N, Schiza S. Vitamin D deficiency in patients evaluated for obstructive sleep apnea: is it associated with disease severity? Sleep Breath 2021;25:1109-17.

Lagunova Z, Porojnicu AC, Lindberg F, Hexeberg S, Moan J. The dependency of vitamin D status on body mass index, gender, age and season. Anticancer Res 2009;29:3713-20.

Obstrüktif Uyku Apne Sendromunda D Vitamini Düzeylerinin Değerlendirilmesi

ÖZET

References