ÖZET

Menopozal dönemde görülen en sık şikayetlerden biri de uyku bozukluklarıdır ve kadınların %40-60’ını etkilemektedir. Çalışma menopoz döneminde olan kadınların uyku sorunlarına yönelik kullanmış oldukları tamamlayıcı ve alternatif tedavileri (TAT), yaygınlığını ve etkileyen faktörleri belirlemek için planlandı.

Çalışma tanımlayıcı ve kesitsel niteliktedir. Örneklemini menopoz döneminde olan ve uykusuzluk problemi Visual Analog Skalasına (VAS) göre 4 ve üstü derecede rahatsızlık hisseden) yaşayan kadınlar oluşturmaktadır (n=201). Verilerin toplanmasında, kadınların sosyo-demografik özellikleri, menopozal döneme ait bilgileri ve uyku sorunlarını içeren anket formu ile TAT Ölçeği kullanıldı. Gerekli kurum ve etik kurul izinleri alındı. Verilerin analizlerinde yüzde, ortalama, ki-kare, Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis testleri yapıldı.

Kadınların menopoz yaş ortalaması 47,23±4,53 [minimum (min)-maksimum (maks)= 35-65), VAS’a göre kadınların uykusuzluk şikayetleri ortalaması 5,20±1,12 (min-maks= 4-9)’dir. Kadınların uykusuzluk problemi için kullanmış oldukları yöntemler; bitkisel yaklaşımlar (%96,6), diyet takviyesi (%98,8), dini yaklaşımlar (%95,7) ve zihin-beden uygulamalarıdır (%76,9). En sık kullanılan yöntemler; meyve-sebzeler, süt ve süt ürünleri, bal, ıhlamur, kuşburnu, namaz, dua etmek ve müzik gibi uygulamalardır. Kadınların %70,5’i ise kullandıkları yöntemin etkili olduğunu ifade etti.

Menopozal dönemde olan kadınların hemen hemen hepsi herhangi bir TAT yöntemi kullanmaktadır. Kadınların çoğunluğu bu yöntemleri sağlık profesyonellerinden eğitim almadan uygulamaktadır. Bu yöntemlerin etkinliklerinin daha geniş kapsamlı olarak araştırılması, eğitimlerin sağlık profesyonelleri tarafından verilmesi ve yaygınlaştırılması önerilmektedir.