İnsomnia;Uyku için yeterli fırsat ve imkan olmasına rağmen, süreğen bir şekilde uykuya başlamada, sürdürmede, konsolide ve kaliteli uyumada güçlük ve sonuçta gün içi işlevselliğinde bozulmalarla karakterizedir.(ICSD-3)
Sınıflama
Kronik insomnia bozukluğuKısa süreli insomnia bozukluğuDiğer insomnia bozukluğu
İzole semptomlar ve normal varyantlar;Yatakta aşırı zaman geçirmeKısa uykucu
Tanı Kriterleri
Kronik insomnia bozukluğu:
Kronik insomni, primer insomni, sekonder insomni, komorbid insomni, uykuya başlama ve sürdürme bozukluğu, çocuk davranışsal insomnisi, uyku başlangıcı ile ilişkili bozukluk, çocuklarda sınırlama ve yaptırımlarla ilişkili uyku bozukluğu
A. Hastanın bildirimleri veya hastanın ebeveyn ya da bakıcısının gözlemlerinde; aşağıdakilerden bir ya da daha fazlası olmalıdır.
1. Uykuya başlama güçlüğü2. Uykuyu sürdürme güçlüğü3. İstenilenden daha erken uyanma4. Uygun olan yatma zamanında yatmaya direnç gösterme5. Aile veya bakıcı müdahalesi olmadan uyuma güçlüğü
B. Hastanın bildirimleri veya hastanın ebeveyn ya da bakıcısının gözlemlerinde; gece uyku güçlüğüyle ilişkili olarak aşağıdakilerden bir ya da daha fazlası olmalıdır.
1. Yorgunluk/halsizlik2. Dikkat, konsantrasyon, veya bellek bozukluğu3. Sosyal, ailesel, mesleki veya akademik performansta bozulma4. Duygudurum bozuklukları/iritabilite5. Gündüz uykululuğu6. Davranışsal sorunlar (örn: hiperaktivite, dürtüsellik, agresyon)7. Motivasyon, enerji ya da insiyatif almada azalma8. Hata/kaza yapmaya eğilimli olma9. Uyku ile ilgili kaygılar ya da memnuniyetsizlikü
C. Bildirilen uyku/uyanıklık yakınmaları salt yetersiz imkan (örn: uyku için yeterli zaman ayrılması) ya da uyku için yetersiz koşullar (örn: ortamın güvenli, karanlık, sessiz ve rahat olması) ile açıklanamaz.D. Uyku bozukluğu ve ilişkili gün içibulgular haftada en az üç kezolmalıdır.E. Uyku bozukluğu ve ilişkili gün içibulgular en az üç aydır mevcutolmalıdır.F. Uyku/uyanıklık güçlüğü diğer bir uyku bozukluğu ile daha iyi açıklanamaz
Primer İnsomnia klinik ve fizyopatolojik alttipleri Psikofizyolojik İnsomniaParadoksal İnsomnia İdiyopatik İnsomniaYetersiz Uyku HijyeniÇocukluk dönemi davranışsal İnsomnia (Uyku başlangıcı ile ilişkili tip, Sınırlı uyku tipi, Karışık tip, adlandırılmamış tip)Mental Hastalığa Bağlı İnsomniaTıbbi Hastalığa Bağlı İnsomniaİlaç veya Maddeye Bağlı İnsomnia
Kısa Süreli İnsomnia
A. Aşağıdakilerden bir veya daha fazlasını hastalar bildirmeli veya hastanın ailesi veya bakıcısı tarafından gözlenmelidir
1. Uykuya başlamada güçlük2. Uykunun sürdürülmesinde güçlük3. İstendiğinden erken uyanma4. Uygun zamanda yatağa gitmeye direnç5. Aile veya bakıcının müdahalesi olmaksızın uyuma güçlüğü
B. Gece uyuma güçlüğüne bağlı olarak aşağıdakilerden bir veya daha fazlası hastalar tarafından bildirilmeli veya hastanın ailesi veya bakıcısı tarafından gözlenmelidir
1. Yorgunluk veya halsizlik2. Dikkat, konsantrasyon veya bellek bozukluğu3. Sosyal, ailesel, mesleki veya akademik işlevsellikte bozulma4. Duygudurum bozukluğu veya sinirlilik5. Gündüz uykululuk6. Davranış problemleri (Hiperaktivite, impulsivite, agresyon)7. Motivasyon, enerji ya da sorumluluk almada azalma8. Hata ve kaza yapmaya meyil9. Uyku ile ilgili memnuniyetsizlik
C. Bildirilen uyku uyanıklık yakınmaları sadece uyku için yetersiz fırsat veya kosullarla açıklanamaz.D. Uyku bozukluğu ve ilgili gündüz semptomları üç aydan kısa süreli olmalıdır.E. Uyku/uyanıklık güçlüğü diğer uyku bozuklukları ile daha iyi açıklanamaz.
