Öz

Amaç

Uyku kalitesinin iyi olması sağlıklı bir yaşam için önemli bir faktördür. Bu çalışmanın adölesan ve geç yetişkinlerde uykusuzluk ve gündüz uykululuğu üzerindeki etkili olan faktörlerin incelenmesidir.

Gereç ve Yöntem

Bu kesitsel tipteki çalışma 394 15-30 yaş aralığındaki adölesan ve genç yetişkin üzerinde yapılmıştır. Anket formu; sosyodemografik bölüm, uyku kalitesini etkileyen faktörlerle ilgili sorular, akıllı telefon bağımlılığı ölçeği-kısa form, Epworth Uykululuk Ölçeği ve Uykusuzluk Şiddeti Endeks Ölçeğinden oluşmaktadır.

Bulgular

Çalışmaya dahil edilen 394 kişinin yaş ortalaması 20±3,65 dir. Adölesan ve genç erişkinlerde uykusuzluk için risk faktörleri; sigara kullanmak, kafein tüketim zamanının 18.00-24.00 saatleri arasında olması, uyku öncesi yeme alışkanlığı ve muhtemel akıllı telefon bağımlılığıdır. Gündüz uykululuğu için risk faktörleri kadın olmak, gündüz uyuma alışkanlığı, düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı yokluğu ve muhtemel akıllı telefon bağımlılığıdır. Hem 18 yaşın altındakilerde hem de olası akıllı telefon bağımlılığı olanlarda uykululuk ve uykusuzluk oranlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Akıllı telefon bağımlılığı ile gündüz uykululuğu ve uykusuzluk arasında pozitif yönde zayıf korelasyon olduğu bulunmuştur. Akıllı telefon bağımlılığının gündüz uykuluğu riskini odds oranı (OR)= 2,652 kat, orta-klinik düzeyde uykusuzluk şiddetini OR=2,102 kat, fiziksel aktivite alışkanlığı olmamasının gündüz uykuluğunu OR=1,801 kat arttırdığı bulunmuştur. Akıllı telefon bağımlılığının uykululuk üzerinde kısmi mediatör olduğu bulunmuştur.

Sonuç

Adölesan ve genç yetişkinlerde akıllı telefon bağımlılığının direkt ve indirekt etkiyle uyku sorunları ile ilişkilidir.