ÖZET
Amaç:
Koronavirüs hastalığı-2019 pandemisinin sınırlamaları ile öğrencilerin yaşam tarzlarında büyük değişiklikler gerçekleşmiştir. Bu çalışmada, lise ve üniversite öğrencilerinin pandemi dönemindeki fiziksel aktivite durumları ve uyku kalitelerinin belirlenmesi ve uyku kalitesi bulgularının fiziksel aktivite durumlarına göre karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem:
Veriler elektronik olarak toplandı. Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi’nin (UFAA) kısa formu ve Pittsburgh uyku kalitesi indeksi (PUKİ) ölçeği kullanıldı. UFAA skoruna göre ayrılan gruplar arasındaki farkın belirlenmesinde Kruskal-Walllis testi kullanıldı. UFAA skorundan elde edilen metabolik eşdeğer (MET) ile PUKİ skoru arasındaki korelasyon Spearman korelasyon analizi kullanılarak değerlendirildi.
Bulgular:
İnaktif olan öğrencilerin oranı %27,1 iken, minimal aktif olanların oranı %38,1 idi. Ayrıca öğrencilerin %66,5’inin uyku kalitesi kötüydü. UFAA puanına göre ayrılan üç grupta PUKİ toplam puanı ile uyku bileşenleri arasında anlamlı fark yoktu. MET (dk/hafta) ile PUKİ skoru arasında korelasyon yoktu.
Sonuç:
Bu bulguların, öğrencilerin hem fiziksel hem de psikolojik olarak olumsuz etkilenmelerinin sonucu olduğu düşünülmektedir. Pandemi sonrasında bu yaşam tarzı kalıcı hale gelebilir ve sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu nedenle,öğrenciler bu konuda bilinçlendirilmeli ve ulaşılabilir çözüm önerileri oluşturulmalıdır. Bununla birlikte, fiziksel aktivite ve uyku kalitesi arasındaki olası etkileşimi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
References
1
Miles L. Physical activity and health. Nutrition bulletin 2007;32:314-63.
2
US Department of Health and Human Services, Physical Activity and Health. A report of the Surgeon General US Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention: Atlanta, GA., 1996.
3
WHO Guidelines on Physical Activity and Sedentary Behaviour. In: Organization WH (ed.), 2020.
4
Irwin MR. Why sleep is important for health: A psychoneuroimmunology perspective. Annu Rev Psychol 2015;66:143-72.
5
Baldursdottir B, Taehtinen RE, Sigfusdottir ID, Krettek A, Valdimarsdottir HB. Impact of a physical activity intervention on adolescents’ subjective sleep quality: a pilot study. Glob Health Promot 2017;24:14-22.
6
Brandão GS, Callou AA, Brandão GS, Silva AS, Urbano JJ, de Faria NS, Oliveria LVF, Camelier AA. The effect of home-based exercise in sleep quality and excessive daytime sleepiness in elderly people: A protocol of randomized controlled clinical trial. MTP&RehabJournal 2018:1-6.
7
Kakinami L, O’Loughlin EK, Brunet J, Dugas EN, Constantin E, Sabiston CM, O’Loughlin J. Associations between physical activity and sedentary behavior with sleep quality and quantity in young adults. Sleep Health 2017;3:56-61.
8
Pengpid S, Peltzer K. Vigorous physical activity, perceived stress, sleep and mental health among university students from 23 low-and middle-income countries. Int J Adolesc Med Health 2018;32.
9
Murthy S, Gomersall CD, Fowler RA. Care for critically ill patients with COVID-19. JAMA 2020;323:1499-500.
10
Moore SA, Faulkner G, Rhodes RE, Brussoni M, Chulak-Bozzer T, Ferguson LJ, Mitra R, O’Reilly N, Spence JC, Vanderloo LM, Tremblay MS. Impact of the COVID-19 virus outbreak on movement and play behaviours of Canadian children and youth: a national survey. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity 2020;17:1-11.
11
Ercan Ş, Keklicek H. COVID-19 Pandemisi Nedeniyle Üniversite Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Düzeylerindeki Değişimin İncelenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2020;5:69-74.
12
Khan MA, Smith JEM. “Covibesity,” a new pandemic. Obes Med 2020;19:100282.
13
Martínez-de-Quel Ó, Suárez-Iglesias D, López-Flores M, Pérez CA. Physical activity, dietary habits and sleep quality before and during COVID-19 lockdown: A longitudinal study. Appetite 2021. doi: 10.1016/j.appet.2020.105019.
14
Saglam M, Arikan H, Savci S, Inal-Ince D, Bosnak-Guclu M, Karabulut E, Tokgozoglu L. International physical activity questionnaire: reliability and validity of the Turkish version. Perceptual Mot Skills 2010;111:278-84.
15
Wanner M, Probst-Hensch N, Kriemler S, Meier F, Autenrieth C, Martin BW. Validation of the long international physical activity questionnaire: Influence of age and language region. Prev Med Rep 2016;3:250-6.
16
Savcı S, Öztürk M, Arıkan H, İnce Dİ, Tokgözoğlu L. Physical activity levels of university students. Turk Kardiyol Dern Ars 2006;34:166-72.
17
Buysse DJ, Hall ML, Strollo PJ, Kamarck TW, Owens J, Lee L, Reis SE, Matthews KA. Relationships between the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Epworth Sleepiness Scale (ESS), and clinical/polysomnographic measures in a community sample. J Clin Sleep Med 2008;4:563-71.
18
Ağargün M, Kara H, Anlar O. Pittsburgh uyku kalitesi indeksinin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1996;7:107-15.
19
Warburton DE, Bredin SS. Health benefits of physical activity: A strengths-based approach. J Clin Med 2019. doi: 10.3390/jcm8122044.
20
Dwyer MJ, Pasini M, De Dominicis S, Righi E. Physical activity: Benefits and challenges during the COVID-19 pandemic. Scand J Med Sci Sports 2020;30:1291-4.
21
Xiang M, Zhang Z, Kuwahara K. Impact of COVID-19 pandemic on children and adolescents’ lifestyle behavior larger than expected. Prog Cardiovasc Dis 2020;63:531-2.
22
Korkut Gençalp D. COVID-19 salgını döneminde ilk ve acil yardım öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite durumlarının değerlendirilmesi. PASHİD 2020;1:1-15.
23
Ülger Ö, Fil Balkan A, Demirel A, Keklicek H, Onan D, Kara D, Özkal Ö, Çetin B, Alkan H, Düzgün İ, Mutlu A, Karaduman AA. Fiziksel Aktivite Farkındalık Eğitiminin, Genç Bireylerin Aktivite Düzeyleri, Yürüyüş, Emosyonel Durum ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi 2019;7:17-26.
24
Shahidi SH, Stewart Williams J, Hassani F. Physical activity during COVID-19 quarantine. Acta Paediatr 2020;109:2147-8.
25
Brand S, Kirov R. Sleep and its importance in adolescence and in common adolescent somatic and psychiatric conditions. Int J Gen Med 2011;4:425-42.
26
Genta FD, Rodrigues Neto GB, Velletri Sunfeld JP, Porto JF, Xavier AD, Moreno CRC, Lorenzi-Filho G, Genta PR. COVID-19 pandemic impact on sleep habits, chronotype and health-related quality of life among high school students: A longitudinal study. J Clin Sleep Med 2021;17:1371-7.
27
Holfeld B, Ruthig JC. A longitudinal examination of sleep quality and physical activity in older adults. J Appl Gerontol 2014;33:791-807.
28
İyigün G, Angın E, Kırmızıgil B, Öksüz S, Özdil A, Malkoç M. Üniversite öğrencilerinde uyku kalitesinin mental sağlık, fiziksel sağlık ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. J Exerc Ther Rehabil 2017;4:125-33.
29
Wu X, Tao S, Zhang Y, Tao F. Low physical activity and high screen time can increase the risks of mental health problems and poor sleep quality among Chinese college students. PloS One 2015. doi.org/10.1371/journal.pone.0119607
30
Yaran M, Ağaoğlu SA, Tural E. Spor alışkanlığı olan ve olmayan üniversite öğrencilerinde uyku ve yaşam kalitesinin incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi 2017;5:73-8.
31
Ingram J, Maciejewski G, Hand CJ. Changes in diet, sleep, and physical activity are associated with differences in negative mood during COVID-19 lockdown. Front Pychol 2020. doi: 10.3389/fpsyg.2020.588604.
32
Sañudo B, Fennell C, Sánchez-Oliver AJ. Objectively-assessed physical activity, sedentary behavior, smartphone use, and sleep patterns pre-and during-COVID-19 quarantine in young adults from Spain. Sustainability 2020. https://doi.org/10.3390/su12155890.
33
Colrain IM, Baker FC. Changes in sleep as a function of adolescent development. Neuropsychol Rev 2011;21:5-21.
