ÖZET
Giriş ve Amaç
Pozitif hava yolu basıncı (PAP) tedavisi, obstrüktif uyku apne sendromlu (OUAS) hastalarda en etkili tedavi seçeneneklerinden biridir. Ancak tedavi uyumsuzluğu, ilk uygulanmaya başlandığı 1980’lerden bu yana CPAP tedavisinin en önemli sorunu olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada, Adana’da OUAS’lu hastalarının PAP tedavisine uyumunu araştırmak ve PAP kullanımını etkileyen faktörleri belirlemek amaçlanmıştır.
Yöntem
Adana ili Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafınan PAP cihazı sağlanan ve en az 1 yıldır PAP tedavisi alan tüm OUAS’lı hastalar mektupla merkezimize davet edildi. Hastaların sosyodemografik özellikleri ve PAP uyumu, yararı ve toleransı ile ilgili anket doldurdu. PAP uyumu, cihazın sayacında kaydedilen toplam kullanma süresinin tedavi başlagıcından sonra geçen gün sayısına bölünerek belirlendi. Tedavi uyumunu etkileyen faktörleri belirlemek için uyumlu (toplam izlem süresinin % 70’inde, günde en az 4 saat kullanım) ve uyumsuz hastaların verileri karşılaştırıldı.
Bulgular
Çalışmaya alınan 738 hastanın %74,3’ü erkek olup, yaş ortalaması 54±10 yıl ve ortalama apne hipopne indeksi (AHİ) 49,1±24,9/saat bulundu. Değerlendirme sırasında (PAP başlangıcından sonra geçen süre 2,7±1,4 yıl) 358 (%48,5) hasta, günlük ortalama 5,4±1,5 saat kullanma süresi ile tedaviye uyumlu gruptaydı. Tedaviye uyumlu olan ve olmayan hastaların verilerinin karşılaştırılması Tablo 1’de özetlenmiştir. Multipl regresyon analizinde, PAP’tan yarar görme algısı, apne hipopne indeksi, yan etki olarak uykuda bilinçsizce CPAP’ın çıkarılması ve düzenli kontrol altında olmanın uyumun bağımsız belirleyicileri olduğu saptanmıştır (Tablo 2).
Sonuç
Bulgular tüm dünyada olduğu gibi Adana’da da PAP tedavisine uyumun yetesiz olduğunu göstermiştir. Tedaviden yarar görmediğini düşünen veya tedavi ile ilgili sorunlar yaşayan hastalar doktora başvurmak yerine tedaviyi bırakmayı tercih ettikleri görülmüştür. Tedavi uyumunu arttırmak için hastaların yakın takibe alınması, tedavi hakkındaki bilinç düzeylerinin arttırılması ve tedavi ile ilgili sorun yaşadıklarında desteklenmeleri gerektiği sonucuna varılmıştır.
