ÖZET

Amaç:

Migren, pediyatrik baş ağrıları arasında en sık görülen birincil baş ağrısıdır. Sık görülmesi nedeniyle çocuklar ve ebeveynler üzerinde olumsuz etkiye neden olmakta, ayrıca yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Migren ve diğer birincil baş ağrıları uyku kesintisine, uykusuzluğa, aşırı uyuma ve gündüz uyumasına neden olabilir. Bu çalışmada, migren tanısı alan 8-18 yaş arası çocuklarda eşlik eden uyku bozukluklarını ortaya çıkarmak ve yaşam kalitesini değerlendirmek amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem:

Uluslararası baş ağrısı sınıflaması kriterlerine göre aurasız migren tanısı ile takip edilen, sadece atak tedavisi alan 8-18 yaş arası 43 çocuk veya ergen çalışmaya dahil edildi. Kontrol grubu baş ağrısı olmayan 48 çocuk ve adölesandan oluşturuldu. Hasta ve kontrol grubu ebeveynlerine ‘‘çocuklar için uyku davranışları anketi’’ ve ‘‘pediyatrik yaşam kalitesi envanteri’’ testleri uygulandı.

Bulgular:

Hasta grubunun (15 erkek, 28 kadın) yaş ortalaması 13,81±2,78 idi. Kontrol grubunun (25 erkek, 23 kadın) yaş ortalaması 12,56±3,5 idi. Fiziksel sağlık toplam puanı (p=0,000), duygusal işlevsellik, okul işlevselliği (p<0,000), psikososyal sağlık toplam puanı (p<0,000), toplam puan kontrol grubuna göre istatistiksel olarak daha düşüktü. Sosyal işlevsellik puanında (p=0,383) anlamlı bir fark yoktu. Uyku davranışında da gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmadı (p>0,05).

Sonuç:

Bu çalışmada, pediyatrik yaşam kalitesi envanterinin sosyal işlevsellik puanlarındaki azalma dışında, sonuçlar literatürdeki çalışmalarla benzerdir. Bu sonuç, migren tanısının doğru olmasının, çocuk ve ergenlerde ağrı kontrolü için uygun tedavinin uygulanmasının önemini göstermektedir. Uzmanlar ve ebeveynler olası sosyal sorunlar açısından dikkatli olmalıdır.

References

Alehan F. Çocukluk Çağı Başağrılarının Prospektif Değerlendirilmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2003;46:38-42.

Powers SW, Patton SR, Hommel KA, Hershey AD. Quality of life in paediatric migraine: characterization of age-related effects using PedsQL 4.0. Cephalalgia 2004;24:120-7.

Bruijn J, Arts WF, Duivenvoorden H, Dijkstra N, Raat H, Passchier J. Quality of life in children with primary headache in a general hospital. Cephalalgia 2009;29:624-30.

Rocha-Filho PA, Santos PV. Headaches, quality of life, and academic performance in schoolchildren and adolescents. Headache 2014;54:1194-202.

Klausen SH, Ronde G, Tornoe B, Bjerregaard L. Nonpharmacological Interventions Addressing Pain, Sleep, and Quality of Life in Children and Adolescents with Primary Headache: A Systematic Review. J Pain Res 2019;12:3437-59.

Lehmkuhl G, Fricke-Oerkermann L, Wiater A, Mitschke A. Sleep disorders in children beginning school: their causes and effects. Dtsch Arztebl Int 2008;105:809-14.

Sönmez M, editor Çocukluk Çağı ve Adolesan Döneminde İnsomni. Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi; 2008; Kuşadası: Türk Uyku Tıbbı Derneği

Thiedke CC. Sleep disorders and sleep problems in childhood. Am Fam Physician 2001;63:277-84.

Aguggia M, Cavallini M, Divito N, Ferrero M, Lentini A, Montano V, Tinebra MC, Saracco MG, Valfrè W. Sleep and primary headaches. Neurol Sci 2011;32(Suppl 1):51-4.

Zurack N. Role of the suprachiasmatic nucleus in the pathogenesis of migraine attacks. Cephalalgia 1997;17:1701-5.

Sezgin İ. İdiyopatik Jeneralize Epilepsili Çocuklarda Uyku Bozukluğu. İstanbul: Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi; 2002.

Memik N, Agaoglu B, Coşkun A, Üneri O, Karakaya I. Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeğinin 13-18 Yaş Ergen Formunun Geçerlilik ve Güvenirliliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2007;18:353-63.

Owens JA, Spirito A, McGuinn M. The Children’s Sleep Habits Questionnaire (CSHQ): psychometric properties of a survey instrument for school-aged children. Sleep 2000;23:1043-51.

Varni JW, Seid M, Rode CA. The PedsQL: measurement model for the pediatric quality of life inventory. Med Care 1999;37:126-39.

Kılıç B. Evaluation of the Etiology, Clinical Presentation, Findings and Prophylaxis of Children with Headache. The Medical Bulletin of Sisli Etfal Hospital. 2019;[Ahead of print].

Abu-Arefeh I, Russell G. Prevalence of headache and migraine in schoolchildren. BMJ 1994;309:765-9.

Mortimer MJ, Kay J, Jaron A. Epidemiology of headache and childhood migraine in an urban general practice using Ad Hoc, Vahlquist and IHS criteria. Dev Med Child Neurol 1992;34:1095-101.

Birrer R, Fleisher J, Cortese L, Weiner M, Ferra J, Richards F, Plotz CM. An urban primary school health program. N Y State J Med 1991;91:339.

Hershey AD, Winner P, Kabbouche MA, Gladstein J, Yonker M, Lewis D, Pearlman E, Linder SL, Rothner AD, Powers SW. Use of the ICHD-II criteria in the diagnosis of pediatric migraine. Headache 2005;45:1288-97.

Milde-Busch A, Heinrich S, Thomas S. Quality of Life in Adolescents with Headache: Results from a Population based Survey. Cephalalgia 2009;30:713-21.

Üneri ÖŞ, Şenbil N, Turgut S. Migrenli Ergenlerde Yaşam Kalitesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2009;10:137-41.

Koller LS, Diesner SC, Voitl P. Quality of life in children and adolescents with migraine: an Austrian monocentric, cross-sectional questionnaire study. BMC Pediatr 2019;19:164.

Orr SL, Christie SN, Akiki S, McMillan HJ. Disability, Quality of Life, and Pain Coping in Pediatric Migraine: An Observational Study. J Child Neurol 2017;32:717-24.

Selekler HM, Şengün E, Altun N. Epizodik ve Kronik Migrenlilerde Uyku Kalitesi ve Depresyon. Nöropsikiyatri Arşivi 2010;47:196-200.

Rasmussen BK. Migraine and tension-type headache in a general population: precipitating factors, female hormones, sleep pattern and relation to lifestyle. Pain 1993;53:65-72.

Kelman L, Rains JC. Headache and sleep: examination of sleep patterns and complaints in a large clinical sample of migraineurs. Headache 2005;45:904-10.

Rabner J, Kaczynski KJ, Simons LE, LeBel A. Pediatric Headache and Sleep Disturbance: A Comparison of Diagnostic Groups. Headache 2018;58:217-28.

Paiva T, Farinha A, Martins A, Batista A, Guilleminault C. Chronic headaches and sleep disorders. Arch Intern Med 1997;157:1701-5.

Bruni O, Russo PM, Ferri R, Novelli L, Galli F, Guidetti V. Relationships between headache and sleep in a non-clinical population of children and adolescents. Sleep Med 2008;9:542-8.

Isik U, Ersu RH, Ay P, Save D, Arman AR, Karakoc F, Dagli E. Prevalence of headache and its association with sleep disorders in children. Pediatr Neurol 2007;36:146-51.

Miller VA, Palermo TM, Powers SW, Scher MS, Hershey AD. Migraine headaches and sleep disturbances in children. Headache 2003;43:362-8.

Torok K, Fatemi A, Werner I, Kerbl R, Schwarz B, Ipsiroglu OS. [Snoring as an sign of sleep disorders in 11- to 15-year-old school children--initial results of a Vienna epidemiologic study]. Wien Klin Wochenschr 2003;115:860-6.

Bruni O, Fabrizi P, Ottaviano S, Cortesi F, Giannotti F, Guidetti V. Prevalence of sleep disorders in childhood and adolescence with headache: a case-control study. Cephalalgia 1997;17:492-8.

Archbold KH, Pituch KJ, Panahi P, Chervin RD. Symptoms of sleep disturbances among children at two general pediatric clinics. J Pediatr 2002;140:97-102.

Vendrame M, Kaleyias J, Valencia I, Legido A, Kothare SV. Polysomnographic findings in children with headaches. Pediatr Neurol 2008;39:6-11.

8-18 Yaş Migren Hastalarında Yaşam Kalitesi ve Uyku Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi

ÖZET

References