Öz

Amaç

Türkçe’de uykuyu değerlendirmeye yardımcı olacak özgün ve kapsamlı bir öz bildirim ölçeğine ihtiyaç vardır. Bu çalışmanın amacı, Troya Uyku Ölçeğini (TUÖ) geliştirmek, geçerlilik ve güvenilirlik analizlerini yapmaktır.

Gereç ve Yöntem

Çalışma 494 tıp öğrencisi ve asistan hekim ile yürütülmüştür. Geliştirilen ölçeğin psikometrik özellikleri, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri, Cronbach alfa ve McDonald’s omega güvenilirlik değerlendirmeleri ve hem klasik test teorisi hem de madde tepki teorisine (MTK) dayalı madde analizleri ile değerlendirilmiştir. TUÖ’nin güvenilirlik değerlendirmesi test-tekrar test yoluyla gerçekleştirilmiş ve ek doğrulama sağlamak için ölçüt referanslı geçerlilik kullanılmıştır.

Bulgular

TUÖ, özdeğeri 2’den büyük üç faktörlü bir yapıya sahip 11 maddeden oluşmaktadır. Faktörler, (I) uyku sorunlarına bağlı işlev bozukluğu, (II) uyku sorunlarına bağlı duygudurumu belirtileri ve (III) uyku kalitesi hakkında bilgi sunmaktadır. Her üç alt faktörün ve genel ölçek puanlarının güvenilirlik düzeyleri 0,82 ve üzerindedir. Test-tekrar test güvenirlik düzeyi >0,80 korelasyon değerine sahiptir. MTK doğrultusunda yapılan madde analizleri, ölçek maddelerinin yüksek düzeyde bilgi sağladığını ve cevap seti ile birlikte işlev gördüğünü kanıtlamıştır. TUÖ ile Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi arasındaki korelasyon, ölçüt referanslı geçerlilik için analiz edilmiş ve 0,73’lük bir korelasyon elde edilmiştir.

Sonuç

TUÖ'nün psikometrik özellikleri, geçerli ve güvenilir olduğunu ve uyku ile ilgili yakınmaları olan bireyler için bir tarama testi olarak kullanılmaya uygun olduğunu göstermiştir.